Co znajdziesz w artykule:
Cel dyrektywy
Przyjęta w marcu br. przez Parlament Europejski nowelizacja dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD – Energy Performance of Buildings Directive) stanowi jeden z kluczowych elementów legislacyjnych Europejskiego Zielonego Ładu oraz pakietu Fit for 55. Z założenia ma być instrumentem ograniczenia emisji gazów cieplarnianych oraz likwidacji ubóstwa energetycznego. Celem EPBD jest osiągnięcie neutralności klimatycznej w budownictwie do roku 2050. Chodzi przede wszystkim o poprawienie parametrów fizycznych budynków, tak by możliwe było zredukowanie zaopatrzenia ich w ciepło oraz energię elektryczną przy zachowaniu prawidłowego funkcjonowania nieruchomości, a także o wytyczenie ekologicznych standardów dla budynków, które będą powstawać w przyszłości.
Zielona transformacja w budownictwie jest sprawą naprawdę dużej wagi. Zgodnie z danymi Komisji Europejskiej, budynki odpowiadają za ok. 40% konsumpcji energii w UE, ponad połowę zużycia gazu i ok. 35% powiązanych z energią emisji gazów cieplarnianych. Do tego ok. 35% budynków w UE ma więcej niż 50 lat, ok. 85% została zbudowana przed rokiem 2000, a prawie 75% zasobów budowlanych jest nieefektywne energetycznie.
Co oznaczają nowe wymogi?
Jak zapisy dyrektywy mają się przełożyć na praktykę? Przede wszystkim, od roku 2030 nowo powstające budynki mają być niskoemisyjne (nowe budynki administracji publicznej od 2028 roku). Natomiast te, które już istnieją, mają stopniowo podlegać modernizacji, by do roku 2050 osiągnąć ten stan. Nowelizacja ma doprowadzić do modernizacji w pierwszej kolejności budynków o najgorszej charakterystyce energetycznej, które są dziś – w kontekście ekologii – prawdziwą bolączką.
Dyrektywa przynosi też inne zmiany. Stopniowo mają być wycofywane kotły na paliwa kopalniane. Wbrew wcześniejszym obawom nie nakazuje ona jednak demontażu pieców gazowych. Istotny jest jednak fakt, od 2025 roku nie będzie można dotować kotłów na paliwa stałe. W praktyce do 2029 roku instalacja samodzielnych kotłów gazowych odbywa się na zasadach takich jak obecnie. Od 2030 roku w budynkach nowych i po pełnej modernizacji kotły gazowe mogą być montowane, ale w połączeniu z OZE.
Znowelizowana dyrektywa przyniosła też konkretną definicję jakości środowiska wewnętrznego, a także zalecenie, by opracować wymogi dotyczące jakości klimatu wewnątrz pomieszczeń.
Należy pamiętać, że przepisy dyrektywy nie są takie same dla wszystkich budynków. Wyłączone są z nich zabytki czy miejsca kultu. Uwzględniono też rozróżnienie na budynki publiczne i prywatne.
Jakie korzyści i wyzwania niosą nowe regulacje?
Można powiedzieć, że EPBD wnosi do budownictwa pewną rewolucję. Zgodnie z koncepcją, przekucie założeń dyrektywy w praktykę ma przynieść spore korzyści, przede wszystkim te środowiskowe, jako że udział budownictwa w emisji gazów cieplarnianych jest naprawdę duży. Inne korzyści dotyczą aspektów gospodarczych – wdrożenie zmian oznacza większy popyt na materiały budowlane i sprzedaż w branży OZE. To z kolei przyniesie zapotrzebowanie na więcej miejsc pracy.
Nowe przepisy oznaczają jednocześnie spore wyzwania – zarówno ekonomiczne, jak i techniczne – przed jakimi staną państwa członkowskie oraz obywatele. Ci pierwsi muszą opracować konkretne strategie wdrażania zaleceń, plany modernizacji, a także programy wsparcia finansowego. Z myślą o konsumentach i podmiotach wrażliwych powstanie unijny Społeczny Fundusz Klimatyczny. Do tego właścicielom i zarządcom będzie trzeba zapewnić wsparcie dotyczące efektywnej, zgodnej z przepisami renowacji nieruchomości.
Spore emocje budzi też konieczność wprowadzenia klas energetycznych budynków. Zgodnie z założeniami EPBD klasy energetyczne mają zostać uspójnione, tak by można było je porównywać w całej Europie. Budzi to wątpliwości, choćby ze względu na różnice w klimacie w poszczególnych państwach czy regionach. Niezależnie od tego każdy członek wspólnoty europejskiej będzie miał teraz 2 lata na to, by świadectwa energetyczne budynków zawierały klasy energetyczne i inne wymagane elementy.
Zielona transformacja w budownictwie ma naprawdę duże znaczenie w realizacji unijnego celu, jakim jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku. Jednocześnie wprowadzenie nowych regulacji będzie stanowić wieloaspektowy i wymagający proces.
